(၁) ေလးေလးနက္နက္ နားေထာင္ပါ။ ။တစ္ဘက္လူ 'ဘာကုိ' ေျပာေနတာလဲ ဆုိတာကုိသာမက 'ဘယ္လုိ' ေျပာေနတာလဲ ဆုိတာကုိပါ နားေထာင္ပါ။ လူေတြဟာ သူတုိ႔ ေျပာသင့္တာထက္ပုိျပီး ေျပာတတ္ၾကပါတယ္။
တစ္ဖက္သား ေျပာေနတဲ့အခါ ကုိယ္ကမသိမသာ မရုိးမရြျဖစ္ဟန္နဲ႔ ျငိမ္ျပီးနားေထာင္ပါ၊ သူကေျပာသင့္တာထက္ ပုိျပီးအမ်ားၾကီး ေျပာလာပါလိမ့္မယ္။
(၂) ေလးေလးနက္နက္ ေလ့လာပါ။ ။ေဟာေျပာပြဲေတြ၊ ေဆြးေႏြးပဲြေတြမွာ တစ္ခ်ိဳ႔က အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ စိတ္လွဳပ္ရွားျပီး ေျခတုန္လက္တုန္ ျဖစ္ေနတတ္ၾကတယ္။
တစ္ခ်ိဳ႔က်ေတာ့လဲ ေမးခြန္းတစ္ခု ေမးလုိက္တာနဲ႔ မ်က္နွာပ်က္သြားတာမ်ိဳး၊
အမူအရာ ေျပာင္းတာမ်ိဳးေတြရွိတယ္။
သူ႔စကား၊ သူ႔ဟန္ပန္နဲ႔ သူ႔အဝတ္အစားကုိၾကည့္ျပီး သူ႔စိတ္ေနသေဘာထားကုိ အကဲခက္နိဳင္ပါတယ္။
(၃) နည္းနည္းေျပာပါ။ ။တစ္ဘက္သားေျပာတာကုိ မ်ားမ်ားနားေထာင္ျပီး ကုိယ္ကနည္းနည္းသာေျပာရင္ မ်ားမ်ားျမင္ရမယ္၊ မ်ားမ်ားၾကားရမယ္၊ ကုိယ့္ဘက္က အမွားနည္းမယ္။
ဒါေပမဲ့ အေျခအေနအရ လုိအပ္လုိ႔ ကုိယ္ကေမးခြန္းထုတ္တဲ့အခါမွာ ကုိယ့္ဟာကုိ ျပန္ေျဖတဲ့ ေမးခြန္းမ်ိဳးေတြေတာ့ မျဖစ္ပါေစနဲ႔။
(၄) ျပန္ျပီး သံုးသပ္ပါ။ ။ကြ်န္ေတာ္က ကုိယ့္ရဲ့ ပထမဆံုး အထင္အျမင္ကုိ အဓိကထားတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေသေသခ်ာခ်ာ ျပန္လည္သံုးသပ္ျပီးမွ လက္ခံတာပါ။ တစ္ဘက္သားအေပၚ ပထမဆံုး အဆင္အျမင္နဲ႔ ေနာက္ဆံုး ခံယူမွဳ အၾကားမွာ စဥ္းစားေတြးေခၚမွဳ ျပဳျပီးမွ ဆက္ဆံေရး တစ္ခုရဲ႔ အေျခအေနကုိ ရနိဳင္ပါတယ္။
(၅) အခ်ိန္ယူပါ။ ။တစ္ေယာက္နဲ႔တစ္ေယာက္ သြားေတြ႔ရေတာ့မယ္၊ ဒါမွမဟုတ္ ဖုန္းဆက္ရေတာ့မယ္ဆုိရင္ နည္းနည္းအခ်ိန္ယူျပီး စဥ္းစားပါဦး။
ကုိယ္ကတစ္ဘက္သားအေၾကာင္း ဘယ္ေလာက္သိထားသလဲ၊ သူ႔ဆီက ဘယ္လုိတုန္႔ျပန္မွဳမ်ိဳး လုိခ်င္သလဲ။
အဲဒီလို တစ္ဘက္သားအေၾကာင္း သိသင့္တာေတြကုိ ၾကိဳတင္သိထားမွသာ ကုိယ့္ဘက္က ဘာေျပာရမယ္၊ ဘာလုပ္ရမယ္ ဆုိတာကုိသိမယ္၊ ဒါမွ တစ္ဘက္သားဆီက ကုိယ္လုိခ်င္တာကုိ ရနိဳင္မယ္။
(၆) ခ်င့္ခ်ိန္တတ္ပါေစ။ ။လူကဲခက္ရာမွာ ခ်င့္ခ်ိန္တတ္ဖုိ႔ အေရးၾကီးပါတယ္။ တစ္ဘက္သား အေၾကာင္းနဲ႔ ပက္သက္ျပီး ကုိယ္ေလ့လာ သိရွိထားတာေတြကုိ အေျခအေန အခ်ိန္အခါနဲ႔ ေလ်ာ္ညီစြာ အသံုးခ်တတ္ဖုိ႔ လုိပါတယ္။
တစ္ဘက္သားအေၾကာင္း ကုိယ္သိတာေတြ၊ သူ႔ရဲ့ ခြ်တ္ယြင္းခ်က္ေတြကုိ သူ႔ကုိမေျပာပါနဲ႔။ အဲဒီလုိ ေျပာလုိက္ရင္ ကုိယ္သိထားတာေတြကုိ အက်ိဳးရွိရွိ အသံုးခ်ဖုိ႔ အခြင့္အေရး ဆံုးရွံဳးသြားတတ္တယ္။
ကုိယ့္အေၾကာင္း သူမသိေလေလ ကုိယ္သိတာေတြကုိ အသံုးခ်နိဳင္ေလေလပဲ။ အေကာင္းဆံုးကေတာ့ ကုိယ့္ရဲ႔လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြ၊ ေအာင္ျမင္မွဳေတြ၊ အရည္အခ်င္းေတြကုိ တစ္ဘက္သားသိေအာင္ လုပ္ဖုိ႔ပဲ။ ဒါေပမဲ့ ကုိယ္တုိင္ မေျပာျပပါနဲ႔။ တစ္ျခားလူေတြဆီက တစ္ဆင့္သာ တစ္ဘက္သား သိပါေစ။
(၇) တန္ျပန္ျခင္းကုိ ေရွာင္ပါ။ ။စီးပြားေရးလုပ္ငန္း အေျခအေနတစ္ရပ္မွာ တင္းမာမွဳ ရွိေနရင္ ထိပ္တုိက္ရင္မဆုိင္ပါနဲ႔၊ ကုိယ္က ေနာက္ဆုတ္ေပးပါ။ အဲဒီလုိဆုိရင္ ကုိယ့္ရဲ့ ေလ့လာမွဳစြမ္းရည္ ပုိျပီးထက္ျမတ္ လာလိမ့္မယ္။ တစ္ဘက္လူက တင္းမာေနရင္ အဲဒါဟာ ကုိယ့္အတြက္ အခြင္းအေရးပဲ။ အဲဒီအခ်ိန္ဟာ သူ႔ကုိယ္သူ အမ်ားဆံုး ရင္ဖြင့္တတ္တဲ့ အခ်ိန္ပဲ။
သူတင္းသလုိ ကုိယ္ကျပန္တင္းမယ္ဆုိရင္ ကုိယ္ဟာ ခံယူသူ၊ ေလ့လာသူ မျဖစ္ေတာ့ဘဲ တရားခံ ျဖစ္သြားလိမ့္မယ္၊ ကုိယ့္အေၾကာင္းေတြကုိ အမ်ားၾကီး ရင္ဖြင့္မိလိမ့္မယ္။
ဘယ္လုိစီးပြားေရး အေျခအေနမ်ိဳးမွာပဲ ျဖစ္ျဖစ္ 'လုပ္ေဆာင္ျခင္း' (acting) ဟာ 'တန္ျပန္ျခင္း' (reacting) ထက္ အေရးၾကီးပါတယ္။ တန္ျပန္ျခင္း မျပဳဘဲ လုပ္ေဆာင္ျခင္းမွသာ ကုိယ္ေလ့လာထားတာေတြကုိ အက်ိဳးရွိရွိ အသံုးခ်နိဳင္မယ္။
ကုိယ့္ကုိယ္ကုိ မထိန္းဘဲ တစ္ဖက္သားကုိ တန္ျပန္ထုိးနွက္မယ္ဆုိရင္ ကုိယ္ေလ့လာထားတာေတြဟာ 'ဖြဲထဲ ေရသြန္' ျဖစ္သြားလိမ္မယ္။ ကုိယ္က တန္ျပန္ျခင္းမျပဳရင္ ကုိယ့္ဘက္က ဘယ္ေတာ့မွ လြန္က်ဴးမွဳ မျဖစ္နိဳင္ေတာ့ဘူး။ ျပိးေတာ့ 'အထိန္းခံရသူ' လဲ မျဖစ္ေတာ့ဘဲ 'ထိန္းသူ' သာ ျဖစ္လာလိမ့္မယ္။
မွတ္ခ်က္။ ။ေမာင္ေပၚထြန္း (ျမန္မာျပန္) ၏ "ဟားဗတ္ စီးပြားေရးတကၠသုိလ္မွာ မသင္ခ့ဲရသမ်ွ" မွ အခ်က္ (၇) ခ်က္ကုိ ေကာက္နဳတ္ ေဖာ္ျပလုိက္သည္။
တစ္ဖက္သား ေျပာေနတဲ့အခါ ကုိယ္ကမသိမသာ မရုိးမရြျဖစ္ဟန္နဲ႔ ျငိမ္ျပီးနားေထာင္ပါ၊ သူကေျပာသင့္တာထက္ ပုိျပီးအမ်ားၾကီး ေျပာလာပါလိမ့္မယ္။
(၂) ေလးေလးနက္နက္ ေလ့လာပါ။ ။ေဟာေျပာပြဲေတြ၊ ေဆြးေႏြးပဲြေတြမွာ တစ္ခ်ိဳ႔က အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ စိတ္လွဳပ္ရွားျပီး ေျခတုန္လက္တုန္ ျဖစ္ေနတတ္ၾကတယ္။
တစ္ခ်ိဳ႔က်ေတာ့လဲ ေမးခြန္းတစ္ခု ေမးလုိက္တာနဲ႔ မ်က္နွာပ်က္သြားတာမ်ိဳး၊
အမူအရာ ေျပာင္းတာမ်ိဳးေတြရွိတယ္။
သူ႔စကား၊ သူ႔ဟန္ပန္နဲ႔ သူ႔အဝတ္အစားကုိၾကည့္ျပီး သူ႔စိတ္ေနသေဘာထားကုိ အကဲခက္နိဳင္ပါတယ္။
(၃) နည္းနည္းေျပာပါ။ ။တစ္ဘက္သားေျပာတာကုိ မ်ားမ်ားနားေထာင္ျပီး ကုိယ္ကနည္းနည္းသာေျပာရင္ မ်ားမ်ားျမင္ရမယ္၊ မ်ားမ်ားၾကားရမယ္၊ ကုိယ့္ဘက္က အမွားနည္းမယ္။
ဒါေပမဲ့ အေျခအေနအရ လုိအပ္လုိ႔ ကုိယ္ကေမးခြန္းထုတ္တဲ့အခါမွာ ကုိယ့္ဟာကုိ ျပန္ေျဖတဲ့ ေမးခြန္းမ်ိဳးေတြေတာ့ မျဖစ္ပါေစနဲ႔။
(၄) ျပန္ျပီး သံုးသပ္ပါ။ ။ကြ်န္ေတာ္က ကုိယ့္ရဲ့ ပထမဆံုး အထင္အျမင္ကုိ အဓိကထားတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေသေသခ်ာခ်ာ ျပန္လည္သံုးသပ္ျပီးမွ လက္ခံတာပါ။ တစ္ဘက္သားအေပၚ ပထမဆံုး အဆင္အျမင္နဲ႔ ေနာက္ဆံုး ခံယူမွဳ အၾကားမွာ စဥ္းစားေတြးေခၚမွဳ ျပဳျပီးမွ ဆက္ဆံေရး တစ္ခုရဲ႔ အေျခအေနကုိ ရနိဳင္ပါတယ္။
(၅) အခ်ိန္ယူပါ။ ။တစ္ေယာက္နဲ႔တစ္ေယာက္ သြားေတြ႔ရေတာ့မယ္၊ ဒါမွမဟုတ္ ဖုန္းဆက္ရေတာ့မယ္ဆုိရင္ နည္းနည္းအခ်ိန္ယူျပီး စဥ္းစားပါဦး။
ကုိယ္ကတစ္ဘက္သားအေၾကာင္း ဘယ္ေလာက္သိထားသလဲ၊ သူ႔ဆီက ဘယ္လုိတုန္႔ျပန္မွဳမ်ိဳး လုိခ်င္သလဲ။
အဲဒီလို တစ္ဘက္သားအေၾကာင္း သိသင့္တာေတြကုိ ၾကိဳတင္သိထားမွသာ ကုိယ့္ဘက္က ဘာေျပာရမယ္၊ ဘာလုပ္ရမယ္ ဆုိတာကုိသိမယ္၊ ဒါမွ တစ္ဘက္သားဆီက ကုိယ္လုိခ်င္တာကုိ ရနိဳင္မယ္။
(၆) ခ်င့္ခ်ိန္တတ္ပါေစ။ ။လူကဲခက္ရာမွာ ခ်င့္ခ်ိန္တတ္ဖုိ႔ အေရးၾကီးပါတယ္။ တစ္ဘက္သား အေၾကာင္းနဲ႔ ပက္သက္ျပီး ကုိယ္ေလ့လာ သိရွိထားတာေတြကုိ အေျခအေန အခ်ိန္အခါနဲ႔ ေလ်ာ္ညီစြာ အသံုးခ်တတ္ဖုိ႔ လုိပါတယ္။
တစ္ဘက္သားအေၾကာင္း ကုိယ္သိတာေတြ၊ သူ႔ရဲ့ ခြ်တ္ယြင္းခ်က္ေတြကုိ သူ႔ကုိမေျပာပါနဲ႔။ အဲဒီလုိ ေျပာလုိက္ရင္ ကုိယ္သိထားတာေတြကုိ အက်ိဳးရွိရွိ အသံုးခ်ဖုိ႔ အခြင့္အေရး ဆံုးရွံဳးသြားတတ္တယ္။
ကုိယ့္အေၾကာင္း သူမသိေလေလ ကုိယ္သိတာေတြကုိ အသံုးခ်နိဳင္ေလေလပဲ။ အေကာင္းဆံုးကေတာ့ ကုိယ့္ရဲ႔လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြ၊ ေအာင္ျမင္မွဳေတြ၊ အရည္အခ်င္းေတြကုိ တစ္ဘက္သားသိေအာင္ လုပ္ဖုိ႔ပဲ။ ဒါေပမဲ့ ကုိယ္တုိင္ မေျပာျပပါနဲ႔။ တစ္ျခားလူေတြဆီက တစ္ဆင့္သာ တစ္ဘက္သား သိပါေစ။
(၇) တန္ျပန္ျခင္းကုိ ေရွာင္ပါ။ ။စီးပြားေရးလုပ္ငန္း အေျခအေနတစ္ရပ္မွာ တင္းမာမွဳ ရွိေနရင္ ထိပ္တုိက္ရင္မဆုိင္ပါနဲ႔၊ ကုိယ္က ေနာက္ဆုတ္ေပးပါ။ အဲဒီလုိဆုိရင္ ကုိယ့္ရဲ့ ေလ့လာမွဳစြမ္းရည္ ပုိျပီးထက္ျမတ္ လာလိမ့္မယ္။ တစ္ဘက္လူက တင္းမာေနရင္ အဲဒါဟာ ကုိယ့္အတြက္ အခြင္းအေရးပဲ။ အဲဒီအခ်ိန္ဟာ သူ႔ကုိယ္သူ အမ်ားဆံုး ရင္ဖြင့္တတ္တဲ့ အခ်ိန္ပဲ။
သူတင္းသလုိ ကုိယ္ကျပန္တင္းမယ္ဆုိရင္ ကုိယ္ဟာ ခံယူသူ၊ ေလ့လာသူ မျဖစ္ေတာ့ဘဲ တရားခံ ျဖစ္သြားလိမ့္မယ္၊ ကုိယ့္အေၾကာင္းေတြကုိ အမ်ားၾကီး ရင္ဖြင့္မိလိမ့္မယ္။
ဘယ္လုိစီးပြားေရး အေျခအေနမ်ိဳးမွာပဲ ျဖစ္ျဖစ္ 'လုပ္ေဆာင္ျခင္း' (acting) ဟာ 'တန္ျပန္ျခင္း' (reacting) ထက္ အေရးၾကီးပါတယ္။ တန္ျပန္ျခင္း မျပဳဘဲ လုပ္ေဆာင္ျခင္းမွသာ ကုိယ္ေလ့လာထားတာေတြကုိ အက်ိဳးရွိရွိ အသံုးခ်နိဳင္မယ္။
ကုိယ့္ကုိယ္ကုိ မထိန္းဘဲ တစ္ဖက္သားကုိ တန္ျပန္ထုိးနွက္မယ္ဆုိရင္ ကုိယ္ေလ့လာထားတာေတြဟာ 'ဖြဲထဲ ေရသြန္' ျဖစ္သြားလိမ္မယ္။ ကုိယ္က တန္ျပန္ျခင္းမျပဳရင္ ကုိယ့္ဘက္က ဘယ္ေတာ့မွ လြန္က်ဴးမွဳ မျဖစ္နိဳင္ေတာ့ဘူး။ ျပိးေတာ့ 'အထိန္းခံရသူ' လဲ မျဖစ္ေတာ့ဘဲ 'ထိန္းသူ' သာ ျဖစ္လာလိမ့္မယ္။
မွတ္ခ်က္။ ။ေမာင္ေပၚထြန္း (ျမန္မာျပန္) ၏ "ဟားဗတ္ စီးပြားေရးတကၠသုိလ္မွာ မသင္ခ့ဲရသမ်ွ" မွ အခ်က္ (၇) ခ်က္ကုိ ေကာက္နဳတ္ ေဖာ္ျပလုိက္သည္။
No comments:
Post a Comment